Opiekun: mgr inż. Anna Zaremba
Technik: Ryszard Rawski

Kolekcja drzew i krzewów owocowych składa się z trzech części.

W pierwszej, założonej w latach 1986–1989 prezentuje się rośliny sadownicze polecane do uprawy w ogródkach przydomowych i na działkach (łącznie 309 taksonów). Rosną tu drzewa owocowe, takie jak jabłonie, grusze, brzoskwinie, śliwy, wiśnie i morele oraz krzewy malin, jeżyn, porzeczek, agrestu, leszczyny i aronii. Spośród olbrzymiej ilości odmian wybrano odporne na choroby i szkodniki, o najsmaczniejszych owocach, np. jabłonie ‘Rajka’ i ‘Florina’, gruszę ‘Konferencja’, śliwę ‘Amers’ czy morelę ‘Early Orange’. Można tu zobaczyć również dwie odmiany gruszy chińskiej oraz gruszę ‘Blutroter’, odmianę o czerwonym miąższu, a także siedem odmian śliwy japońskiej, m.in. ‘Black Amber’ o prawie czarnej skórce, czy ‘Santa Rosa’ o lekko czerwonym miąższu.

Godna uwagi jest kolekcja borówek, w której zaprezentowane są nie tylko gatunki rosnące dziko, takie jak czernica i brusznica, ale także wielkoowocowe odmiany borówki amerykańskiej, np. ‘Bluecrop’ i ‘Duke’ oraz żurawina wielkoowocowa ‘Pilgrim’. Pokazano również mniej znane, ciekawe gatunki, np. świdośliwę, dereń właściwy (owoce odmiany ‘Jantarnyj’ są żółte), pigwę, pigwowiec, aktinidię, morwę, szeferdię, rokitnik, oliwnik, głóg, kasztan jadalny czy cytryniec chiński, o owocach nadających się do spożycia w stanie świeżym lub po przetworzeniu na przetwory: soki, dżemy, nalewki, susze. Gatunki te znane były od dawna w lecznictwie ludowym. Godne polecenia są też odmiana truskawek powtarzająca owocowanie i poziomka żółtoowocowa.

Drugą część kolekcji (założoną w latach 1992–1993) stanowią stare, nie uprawiane bądź całkiem zapomniane odmiany jabłoni, takie jak ‘Kosztela’, ‘Papierówka’, ‘Malinowa Oberlandzka’, ‘Złota Reneta’. Odmiany te owocują przemiennie, tzn. co drugi rok, i głównie dlatego zostały wyparte z sadownictwa wielkotowarowego przez nowoczesne odmiany. W naszym Ogrodzie zgromadzono blisko 700 starych odmian jabłoni w kolekcji ekspozycyjnej i w szkółce, niektóre z nich pochodzą nawet z XII wieku, np. ‘Aporta’ i ‘Bursztówka Szlachetna’.

Trzecia część kolekcji to gatunki z rodzajów, które są dzikimi przodkami roślin sadowniczych i rodzą jadalne owoce. Zebrano tu łącznie ponad 200 gatunków jabłoni, grusz, śliw, głogów, jarzębin, wiśni, róż, porzeczek i innych, wśród nich tzw. rajskie jabłonie nazywane w Ameryce „krabami”, o drobnych ozdobnych owocach. Piękna jest jabłoń południowochińska, kwitnąca obficie na biało.
W tej części kolekcji rosną także drzewa (98 osobników) azjatyckiego gatunku jabłoni Siewersa, uznawanego za jeden z głównych przodków jabłoni uprawnej, którego nasiona zebrano z naturalnych stanowisk w górach Kazachstanu.

……………………………………………………………………………………………………………………………

Szanowni Państwo,
w związku z logistyką udostępniania zrazów historycznych odmian jabłoni zgłoszenia w formie listy przyjmujemy w następujących terminach:
do letniej okulizacji – do końca lipca (wysyłka w sierpniu).
do szczepienia – do końca stycznia (wysyłka w lutym).
Możliwy jest również odbiór osobisty. Zamówienia prosimy kierować na: anna.zaremba@ob.pan.pl, ryszard.rawski@ob.pan.pl lub przemysław.rall@ob.pan.pl wraz z adresem wysyłki i telefonem kontaktowym.
Udostępniamy jednorazowo maksymalnie 10 odmian po 3 zrazy. Każde udostępnienie oparte o zamówienie podlega umowie SMTA o przekazywaniu materiału rozmnożeniowego. Umowa do zapoznania się z nią dostępna jest TUTAJ. Umowę sporządzają pracownicy kolekcji i przesyłają wraz ze zrazami. Dziękujemy za przestrzeganie terminów zamówień.