Opiekun: Aldona Czerwińska

Liczba taksonów: ok. 300

Powierzchnia: 0.20 ha

 

Kolekcja roślin leczniczych i przyprawowych to interesujący zbiór gatunków roślin wykorzystywanych w medycynie naturalnej, tradycyjnej, ludowej oraz homeopatii i aromaterapii. Spora część kwatery poświęcona została także roślinom przyprawowym.

Kolekcja roślin leczniczych i przyprawowych to interesujący zbiór gatunków wykorzystywanych w medycynie naturalnej, ludowej oraz homeopatii i aromaterapii. Niewielka śródziemnomorska rabata została poświęcona wyłącznie roślinom przyprawowym i kulinarnym. Klimatyczny, utrzymany w ludowym stylu ziołowy zakątek tworzy wraz z kolekcją warzyw i zbóż Zespół Kolekcji Roślin Użytkowych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom zwiedzających, stworzyliśmy kolekcję łatwo dostępną o dużych walorach edukacyjnych i naukowych, pamiętając jednocześnie o otwartej przestrzeni służącej odrobinie relaksu i wytchnienia.

Przez setki lat rośliny lecznicze były jedyną bronią w ręku medyka oraz jedynym skutecznym surowcem do wyrobu leków. Pomimo rozwoju przemysłu farmaceutycznego, nigdy nie zrezygnowano całkowicie z medycyny naturalnej. Rośliny lecznicze stanowią nadal dla wielu z nas źródło niezastąpionych surowców w kuchni i domowej apteczce.

W obecnych czasach roślinne surowce mają dwojakie zastosowanie. Są składnikiem naturalnych mieszanek ziołowych, nalewek, wyciągów i naparów oraz wykorzystywane są jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego w celu izolacji czystych związków o działaniu prozdrowotnym.

Medycyna naturalna przeżywa ostatnimi czasy niewątpliwie renesans w związku z wzrastającym zainteresowaniem sprawami ochrony środowiska, a także zdrowym i ekologicznym stylem życia. Wyniki badań naukowych z ostatnich lat w zakresie ziołolecznictwa są niezwykle obiecujące. Okazuje się, że wiele pospolitych, niekiedy z uporem tępionych chwastów zawiera w swoim składzie substancje skutecznie łagodzące objawy wielu chorób wirusowych i przewlekłych. Gatunki, takie jak dziewanna pospolita (Verbascum thapsus), dziurawiec pospolity (Hypericum Perforatum), cykoria podróżnik (Cichorium intybus) lub wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis), choć pospolite i mało wyszukane, mają swoje miejsce na każdej aptecznej półce.

Kolekcja roślin leczniczych i przyprawowych ma charakter poznawczo-edukacyjny. Stanowi dla zwiedzających żywy zielnik oraz ciekawą lekcję botaniki. Zgromadzono w niej rośliny wykorzystywane w medycynie akademickiej, ludowej, homeopatii i aromaterapii całej Azji i Ameryki Północnej. Zwiedzający mogą zobaczyć gatunki użytkowane już w epoce kamienia, starożytności i średniowieczu oraz takie, których uzdrawiające właściwości dopiero odkrywamy. Kolekcja pełni więc rolę „żywej apteki” lub „żywej drogerii”, gdzie można zobaczyć i powąchać rośliny znane nam z reklam leków, szamponów i past do zębów albo z opowieści przodków.

Chlubą kolekcji są rzadko prezentowane w Europie gatunki syberyjskie, dalekowschodnie i środkowoazjatyckie stosowane w medycynie chińskiej (TCM), tybetańskiej i/lub ludowym lecznictwie Kaukazu, Uralu i Syberii.

Kolekcja jest także wspaniałym miejscem wypoczynku i relaksu, którego bogactwo aromatów i zapachów, barw kwiatów i liści oraz sielanka krążących wokół nich owadów stanowią idealną odskocznie od problemów dnia codziennego. Poprzez odpowiednie oznakowanie zwracamy uwagę na gatunki przyjazne zapylaczom, przede wszystkim pszczole miodnej, trzmielom i pszczołom samotnym. Naturalne ograniczniki w postaci niskich żywopłotów z macierzanki zwyczajnej (Thymus pulegioides) bądź wonnym odmianom szałwii (Salvia) wpisują się w najnowsze ekologiczne trendy panujące w architekturze krajobrazu. Regularny kształt rabat z uwzględnieniem walorów zapachowych poszczególnych roślin stwarza uczucie wkraczania do sensorycznego, spokojnego ogrodu.

Ciekawostką dla niektórych zwiedzających mogą być taksony uważane za lecznicze w wielu krajach, lecz niewykorzystywane przez nasz rodzimy przemysł zielarski i przyprawowy, np. krwiściąg mniejszy (Sanguisorba minor).

Dobierając rośliny do kolekcji nie zapomniano o tych, z których otrzymuje się dobrze znane przyprawy, jak i tych, spotkanych już tylko w starych przepisach kulinarnych albo poradnikach dla gospodyń domowych. Można tu zobaczyć dawne zamienniki rodzynek i daktyli – świdośliwki (Amelanchier spp.), jałowiec pospolity (Juniperus communis), którym dawniej fałszowano sandarak, lebiodkę pospolitą (oregano) (Origanum vulgare) oraz dzięgiel (Angelica) stosowany dawniej zamiast lubczyku ogrodowego (Levisticum officinale) i bylicy draganek (estragon) (Artemisia dranunculus), a jeszcze wcześniej jako lek przeciw dżumie, cholerze i wampiryzmowi.

 

UWAGA

W kolekcji znajdą Państwo tabliczki informacyjne z nazwami poszczególnych gatunków oraz takie wskazujące na obecność substancji szkodliwych i trujących, zawartych w niektórych roślinach. Stosowanie ziół powinno być bowiem poprzedzone konsultacją z lekarzem specjalistą. Nieumiejętne zażywanie preparatów roślinnych może stanowić niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia i życia!