PAN Ogród Botaniczny – CZRB w Powsinie od początku lat 70. XX w. prowadzi prace nad gromadzeniem, reprodukcją i zachowaniem różnorodności biologicznej tego gatunku. Do tej pory zgromadzono kolekcję liczącą ponad 2500 obiektów. Kolekcja składa się z form lokalnych, odmian, linii hodowlanych i dzikich gatunków, które otrzymano w wyniku wymiany z innymi ośrodkami oraz z ekspedycji.

Obok form uprawnych i dzikich gatunków rodzaju Secale gromadzone są również linie wsobne żyta oraz inne dzikie rodzaje i gatunki plemienia Triticeae, na przykład jęczmiona, kozieńce, perze, będące przodkami gatunków uprawnych, które mogą stanowić źródło ważnych cech, np. odpornościowych, dla hodowli nowych odmian uprawnych.

Zgromadzone i opisane zasoby genowe żyta pozwolą zachować naturalną zmienność gatunku, co zabezpieczy i umożliwi właściwą pracę hodowlaną. Wraz z postępującymi zmianami środowiska naturalnego i metod uprawy roślin (masowe zastosowanie nowych odmian) wzrasta istotnie zagrożenie utraty istniejącej naturalnej zmienności roślin uprawnych. Widoczne jest to szczególnie w odniesieniu do form lokalnych, będących w wielu przypadkach istotnym źródłem cech ważnych dla hodowli. Stąd pilna potrzeba zachowania i oceny tych populacji. Ze względu na duży udział żyta w produkcji polskiego rolnictwa ma to istotny walor ekonomiczny.

Wysuszone do wilgotności 7-8% (m.ś.) nasiona zamykane są próżniowo w opakowaniach z laminowanej folii aluminiowej. Tak przygotowane próbki nasion przechowywane są w zamrażarkach w temperaturze -24^oC.

Ważnym zadaniem banku genów jest również ocena przechowywanych materiałów pod kątem ich przydatności, jako źródła ważnych cech dla hodowli nowych odmian. W tym celu prowadzone są obserwacje polowe wybranych cech morfologicznych i fenologicznych roślin oraz ocena laboratoryjna nasion.

Kolekcja uczestniczy w programie ochrony zasobów genowych roślin dla wyżywienia i rolnictwa finansowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.