• Opiekun: mgr inż. Kamila Rakowska-Szlązkiewicz
  • Dane ogólne
    Liczba taksonów: ok. 1100
    Powierzchnia: 0,3 ha

W kolekcji roślin cebulowych, kłączowych i bulwiastych prezentowane są taksony należące głównie do rodzin: czosnkowatych, (Alliaceae) liliowatych (Liliaceae), irysowatych (Iridaceae) i amarylkowatych (Amaryllidaceae). Rośliny te wytwarzają podziemne organy spichrzowe, co umożliwia im przetrwanie niekorzystnych warunków podczas zimy w klimacie umiarkowanym lub pory suchej w rejonach tropikalnych i subtropikalnych.

Na cienistej rabacie, po północnej stronie szpaleru cisów posadzone zostały różne gatunki roślin kwitnących wczesną wiosną. Można tam zobaczyć cebulice, iryski, szafirki, śnieżniki, przebiśniegi, puszkinie i wiele innych. W pobliżu znajdują się również kwitnące wiosną krokusy, narcyzy i szachownice.

W 2004 r. powróciły do kolekcji tulipany. Do tej pory zgromadzono 250 ich taksonów. Zostały one podzielone na 15 grup pod względem pochodzenia, pory kwitnienia oraz wyglądu kwiatów. Tulipany największą popularnością cieszyły się w XVI wieku, kiedy to za cenę jednej cebulki można było kupić kamienicę w Amsterdamie. Nadal są one najczęściej uprawianymi roślinami ozdobnymi na świecie. Ciekawym zjawiskiem występującym u tulipanów jest termonastia. Kwiaty tych roślin otwierają się przy 15°C natomiast zamykają przy 13°C.

W kolekcji znajduje się blisko 50 taksonów czosnków. Posadzone są wśród kosaćców bródkowych, na kwaterze wysypanej żwirem. Niektóre z czosnków rosną bardzo intensywnie wiosną, ale ich liście zasychają już w czasie kwitnienia (w maju/czerwcu), np. czosnek olbrzymi (Allium giganteum), czy czosnek ‘Globemaster’, oba o olbrzymich, fioletowych, kulistych kwiatostanach. Inne gatunki zachowują ulistnienie przez cały sezon wegetacyjny, zwykle jednak mają kwiatostany mniej efektowne. Na uwagę zasługują: ozdobna odmiana szczypiorku (Allium schoenorassum ‘Forescate’), i ‘Spirale’ – odmiana czosnku sinawego (Allium senescens) o dekoracyjnym układzie liści. Oprócz czosnków wśród kosaćców rosną pustynniki, znane pod potoczną nazwą jako „igła Kleopatry” (Eremurus) oraz asfodelusy (Asphodelus). W odróżnieniu od czosnków posiadają one bardzo długie, wąskie kwiatostany.

Zbiór gatunków i odmian kosaćców liczy 234 taksony. Wśród nich eksponowane są szczególnie cenne tzw. gatunki botaniczne należące do 4 różnych typów środowisk: wodnych, bagiennych, wilgotnych i suchych. Najliczniej prezentowane są kosaćce bródkowe, które ze względu na porę kwitnienia i wzrost możemy podzielić na 3 grupy: niskie, pośrednie i wysokie (często nazywane amerykańskimi). Do tej pory wyhodowano dziesiątki tysięcy odmian kosaćców, które różnią się: barwą i kształtem kwiatów, wysokością pędów kwiatostanowych oraz porą kwitnienia. Oprócz współczesnych odmian w kolekcji prezentowane są również stare odmiany kosaćców, niektóre nawet z XIX wieku, choć posiadają mniejsze kwiaty, to charakteryzują się bujniejszym kwitnieniem oraz większą odpornością na choroby grzybowe.

W kolekcji znajduje się również ok. 100 gatunków i odmian lilii. Najliczniejszą grupę stanowią odmiany należące do mieszańców azjatyckich. Posiadają one kwiaty w różnych barwach, od białej do ciemnoczerwonej, którymi możemy cieszyć się na przełomie lipca i sierpnia. Mniej licznie reprezentowane są lilie z grupy mieszańców orientalnych. Ich kwiaty najczęściej występują w kolorach białym i różowym, ponadto pachną.

Latem kwitną również mieczyki. Zgromadzono ich 180 odmian. Nie są one odporne na mróz, dlatego ich bulwy są wykopywane w październiku i sadzone pod koniec kwietnia następnego roku. W kolekcji znajduje się również jeden gatunek, mieczyka abisyński – Gladiolus murielae, posiada on drobne, silnie pachnące kwiaty. W XVI i XVII wieku mieczyki były uznawane za rośliny lecznicze przyspieszające gojenie się ran, a bulwy po wysuszeniu noszono jako talizmany.

Późnym latem zakwitają pacioreczniki, których zgromadzono 1 gatunek i ponad 50 jego odmian. Częściej znane są pod spolszczoną nazwą łacińską, jako kanny. Podobnie jak mieczyki nie są mrozoodporne, dlatego ich kłącza muszą być wykopywane na zimę. W następnym roku sadzone są dopiero w połowie maja. Kwiaty pacioreczników mają barwy ciepłe: kremową, żółtą, różową lub czerwoną. Pacioreczniki różnią się również kolorem liści, które mogą być: zielone, ciemnozielone, purpurowo-brązowe lub paskowane.

Do roślin kwitnących latem można zaliczyć też mniej znane gatunki, takie jak: koronówka, cantedeskia, tulbagia, tuberoza czy galtonia.

Na uwagę zasługują również zimowity kwitnące od końca sierpnia do mrozów. Ich liście pojawiają się wiosną. W lipcu zasychają i rośliny zapadają w stan pozornego spoczynku, aby jesienią zakwitnąć. Należy jednak pamiętać, że choć piękne to są to bardzo trujące rośliny. Zaraz po zimowitach zakwitają również jesienne odmiany szafranów, m. in. szafran siewny (Crocus sativus). Jego znamiona słupków tworzą jedną z najdroższych przypraw świata.

W kolekcji znajduje się także mała szklarenka, gdzie uprawiane są rośliny wrażliwe na mróz. Prezentowane są tu lilie z grupy mieszańców azjatyckich, alstromerie, agapant oraz wiele innych gatunków.

Serdecznie zapraszamy.

Autorzy zdjęć:

Mirosława Kamińska

Wiesław Gawryś

Monika Kloss