Kolekcja chwastów roślin uprawnych
Opiekun: mgr inż. Maciej Niemczyk
Dane ogólne
Liczba taksonów: 30
Powierzchnia: 0,05 ha
Prace nad utworzeniem kolekcji rozpoczęły się w roku 2015. Głównym jej założeniem jest prezentowanie zagrożonych wyginięciem i ustępujących gatunków chwastów towarzyszących uprawom. Jej powstanie związane jest z coraz gwałtowniejszymi zmianami zachodzącymi na polskiej wsi. Intensywne zmiany w rolnictwie takie jak stosowanie herbicydów, tworzenie monokultur, zwiększone dawki nawożenia, wzrost mechanizacji, nowoczesna agrotechnika prowadzą ostatecznie do wyraźnego ubożenia różnorodności biologicznej obszarów wiejskich, w tym również zbiorowisk polnych. Wiele gatunków chwastów, do tej pory pospolitych, zaczęło zanikać lub całkowicie wyginęło. Uważa się, że w naszym kraju zagrożonych w różnym stopniu jest blisko 100 gatunków chwastów polnych. Stanowiska tych gatunków zachowały się najczęściej na terenach słabiej rozwiniętych, gdzie wciąż dominuje ekstensywny sposób uprawy roli, oraz tam gdzie istnieją odpowiednie warunki siedliskowe – np. w rejonie występowania gleb rędzinowych (od Wyżyny Lubelskiej przez Ponidzie, Wyżynę Miechowską, aż po Śląsk Opolski).
Kolekcja aktualnie prezentuje około 30 gatunków chwastów. Wśród nich są krytycznie zagrożone gatunki umieszczone w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin: czechrzyca grzebieniowa (Scandix pecten-veneris), pszonacznik wschodni (Conringia orientalis), dąbrówka żółtokwiatowa (Ajuga chamaepitys) i kiksja zgiętoostrogowa (Kickxia spuria). Spośród pozostałych gatunków warto zwrócić uwagę na kurzyślad błękitny (Anagallis foemina), czarnuszkę polną (Nigella arvensis), goździeniec okółkowy (Illecebrum verticillatum), rolnicę polną (Sherardia arvensis) oraz kiksję oszczepowatą (Kickxia elatine). Poza gatunkami skrajnie rzadkimi w kolekcji reprezentowane są również gatunki, które stały się nieodłącznym elementem polskiej wsi takie jak chaber bławatek (Centaurea cyanus), mak polny (Papaver rhoeas) oraz kąkol polny (Agrostemma githago). Poza chwastami kolekcja ma prezentować również rzadko już dziś uprawiane gatunki zbóż jak np. pszenica orkisz (Triticum spelta), przenica samopsza (Triticum monococcum) czy owies szorstki (Avena strigosa).